از فشار رواني و آسيب پذيری چه مي دانيم؟ / قسمت اول

از فشار رواني و آسيب پذيری چه مي دانيم؟ / قسمت اول

بحث نظري : در اصطلاح تخصصي هر آنچه آرامش و سازگاري فرد را برهم زده و ضرورت تعادل و سازگاري مجدد را ايجاب مي كند، استرس يا فشار ناميده مي شود.

فشاري كه فرد در موقعيت هاي استرس زا احساس مي كند الزاما شامل مسايل و موضوعات منفي نمي شود، بلكه برخي وقايع مثبت هم ممكن است تنش زا باشد. چرا كه در اين گونه رويدادها و حوادث باز هم حالت آرامش فرد بهم مي خورد و سازگاري با تغييرات مثبت بوجود آمده در زندگي نيازمند تلاش هايي از سوي فرد است .

انواع فشار رواني - استرس هاي زندگي انسان بسيار زياد ، متنوع و متعددند، به همين دليل استرسها را به اشكال مختلف طبقه بندي كرده اند. با وصف تنوع اين طبقه بندي ها در اينجا براي شناخت بهتر اين تنوع اين فشارها و اينكه بهتر بتوانيد در زندگي خود آنها را بررسي كنيد كه آيا تحت استرس قرار داريد يا نه يك نمونه از اين طبقه بندي ها از نظر شدت و فراواني به شرح ذيل ارائه مي شود.

-1 استرسهاي فاجعه آميز(شديد): بعضي از اتفاقات ، تغيير بسيار شديد و عظيمي در زندگي ايجاد مي كنند. حوادث و فاجعه هايي مانند سيل، زلزله، جنگ، آتش سوزي، تصادفات و پديده هايي از اين قبيل. با توجه به مطلب بالا، خانواده اي كه دچار تصادف يا سانحه شده است مثلاً آتش سوزي يا تصادفي را تجربه كرده است يا براي يكي ازاعضاي خانواده چنين وضعيتي پيش آمده است،

استرس شديد و سنگيني را تجربه كرده است و ضرورت دارد كه براي كاهش اثرات ناگوار آن سانحه يا حادثه از كمك هاي تخصصي و مشاوره استفاده كنند.

چنين سوانحي باعث تغييرات بسيار شديدي در زندگي فرد ميشود به گونه اي كه مدتها طول خواهد كشيد تا فرد بتواند با اين تغييرات شديد و بزرگ كنار آمده و سازگار شود .با اين حال، به اين نكته توجه داشته باشيد كه اگر چه اين حوادث قدرت تخريبي شديدي بر انسان دارند ولي به ندرت اتفاق ميافتند و بسياري از افراد ممكن است در تمام طول زندگي خود اصلاً چنين مواردي را تجربه نكنند.

2- استرسهاي معمول زندگي:  اين نوع از استرسها در زندگي همه انسانها رخ مي دهند و معمولا همه افراد در طي زندگي خود آنها را تجربه مي كنند . استرسهايي مانند طلاق، ازدواج يكي از فرزندان، رفتن فرزندان به مدرسه، امتحان دادن فرزندان، فوت و از دست دادن عزيزان بيماري، بدهكاري و مشكلات مالي، بيماري، و مسائلي از اين قبيل.

اگر چه اين استرس ها مانند مورد اول ( استرس هاي فاجعه آميز) خيلي شديد و ناتوان كننده نيستند؛ ولي تعداد اين استرس ها بسيار بيشتر است و به طور مكرر و فراوان تري رخ مي دهند.

تحقيقات نشان داده اند كه معمولاً خانواده ها در مراحل خاصي، استرس هاي بيشتري را تجربه مي كنند. معمولاً زمان هايي از زندگي خانوادگي كه فشار شديدتري بر زندگي خانوادگي تحميل مي شود عبارت است از زماني كه فرزندان كوچكي در خانواده وجود دارند و به خصوص هنگامي كه فرزندان به سن نوجواني مي رسند.

همزمان با بزرگ شدن و خروج فرزندان اززندگي خانوادگي كه معمولاً با نام آشيانه خالي معروف است، اگر چه والدين، استرس ديگري را تجربه مي كنند ولي به دنبال سازگاري با اين پديده، فشارهاي زندگي خانوادگي آنان كاهش مي يابد.